Το νεκρομαντείο του Αχέροντα βρίσκεται στις αρχαίες πηγές της Αχερούσιας λίμνης. Εκεί που ενώνονται οι ποταμοί Αχέροντας και Κωκυτός ήταν το σημείο από το οποίο οι νεκροί μετέβαιναν στον κάτω κόσμο, περνούσαν την “πύλη του Άδη“. Κοντά σε αυτό το σημείο σώζεται σήμερα το πιο γνωστό νεκρομαντείο της αρχαιότητας, το οποίο χρονολογείται στους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους ( τέλη 4^ου – αρχές του 3^ου αι. π.Χ.). Το νεκρομαντείο λειτούργησε για δύο αιώνες, μέχρι το 167 π.Χ. που πυρπολήθηκε και καταστράφηκε οριστικά από τους Ρωμαίους. Ανασκάφηκε από τον καθηγητή Δάκαρη κατά τη διάρκεια των ετών 1958-1964 και 1976-1977 και διαπιστώθηκε ότι η θέση του μαντείου ήταν κάτω από τη μονή του Άγιου Ιωάννη του Πρόδρομου, η οποία κτίστηκε τον 18^ο αιώνα.

ΠΩΣ ΕΠΑΙΡΝΑΝ ΤΟ ΧΡΗΣΜΟ ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ

Οι πιστοί πήγαιναν στο μαντείο για να επικοινωνήσουν με ψυχές του κάτω κόσμου. Η διαδικασία δεν ήταν τόσο απλή αφού ως ζωντανοί έπρεπε να υποβληθούν σε ειδική δίαιτα, καταναλώνοντας ένα συνδυασμό τροφών –χλωρά κουκιά και όστρακα– οι οποίες προκαλούσαν παρενέργειες (πιθανή δηλητηρίαση) μεταφέροντάς τους σε κατάσταση παραισθήσεων. Η μετάβαση στην κατάσταση αυτή βοηθούσε στην απελευθέρωση της ψυχής από το σώμα και στην περιπλάνησή της στον κόσμο των νεκρών. Με αυτόν τον τρόπο συνομιλούσαν με τις ψυχές από τις οποίες ζητούσαν απαντήσεις και έτσι έπαιρναν το χρησμό που αναζητούσαν.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΝΤΕΙΟΥ ΒΟΗΘΟΥΣΕ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟ

Η αρχιτεκτονική δομή του μαντείου ήταν σχεδιασμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να βοηθά στη διαδικασία της ψυχοσωματικής μύησης. Το κτίριο είχε δύο επίπεδα, το υπέργειο (κόσμος των ζωντανών) στο οποίο βρίσκονταν τα δωμάτια απομόνωσης και δίαιτας και το υπόγειο (κόσμος των νεκρών) στο οποίο βρισκόταν το σκοτεινό ιερό του Άδη, το δωμάτιο όπου οι μυημένοι συναντούσαν τις «σκιές», τις ψυχές δηλαδή του κάτω κόσμου.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιδιαίτερα φροντισμένη κατασκευή της υπόγειας αίθουσας. Ο δρόμος που οδηγούσε εκεί ήταν λαβυρινθώδης διότι σκοπός ήταν να εντείνεται το αίσθημα της ζάλης που ένιωθε ο μυούμενος, με αποτέλεσμα να πιστεύει ότι βρίσκεται «στον δρόμο» για τον Άδη. Αμέσως μετά περνούσε τις τρεις επιβλητικές σιδερόφρακτες πύλες και τελικά εισερχόταν στο βασίλειο των νεκρών.

Το «νεκροδωμάτιο» βάσει επιστημονικών μελετών σχετικά με την ακουστική του χώρου, διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για έναν ανηχοϊκό χώρο. Δηλαδή ένα δωμάτιο στο οποίο αναλογικά με τις διαστάσεις του, έχει σχεδόν μηδενικό χρόνο αντήχησης. Αυτό οφείλεται στα δεκαπέντε λαξευμένα πάνω στο βράχο, πόρινα –από μαλακό υλικό- τόξα τα οποία μεταξύ τους δημιουργούν «παγίδες ήχου». Κάθε ήχος παθαίνει πολλαπλές ανακλάσεις στο χώρο που βρίσκεται μεταξύ των τόξων, μέχρι που σβήνει με αποτέλεσμα την απόλυτη σιωπή.

Η παραμονή σε μια συνεχή σιωπή, λόγω της πίεσης που ασκεί, δημιουργεί τη φυσική αύξηση της ακοής με αποτέλεσμα να έχουμε τη δυνατότητα να ακούμε ήχους –όπως ο χτύπος της καρδιάς μας- που σε καμία άλλη περίπτωση λόγω του θορύβου του φυσικού περιβάλλοντος δεν θα μπορούσαμε να ακούσουμε τόσο καθαρά. Η σιωπή, το σκοτάδι και η ζάλη αποτελούσαν το εισιτήριο για την «επίσκεψη» στον Άδη.

Η ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΙΕΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Όταν επισκέφθηκα το νεκρομαντείο και κατέβηκα στο “νεκροδωμάτιο” ενώ η θερμοκρασία του εξωτερικού περιβάλλοντος άγγιζε τους 40 βαθμούς κελσίου, εκεί σχεδόν κρυώναμε αφού η θερμοκρασία έπεφτε κάτω από τους 20 βαθμούς κελσίου. Η απόλυτη υγρασία και ένα σκηνικό σχεδόν θεατρικό που μαζί με την ησυχία φάνταζε σαν ένα μεγάλο ταφικό δωμάτιο. Παραμένοντας για λίγη ώρα μέσα στην απόλυτη ησυχία, ένιωσα τη σιωπή να “πιέζει” την μεβράνη των τυμπάνων των αυτιών μου και να νιώθω τον τρόπο που κυλούσε το αίμα στις φλέβες του σώματός μου και κάπου εκεί αποφάσισα πως ήρθε η ώρα να αποχωρήσω. Είναι εντυπωσιακό το συναίσθημα της σιωπής όταν αυτό το αφήσεις να επιδράσει στη βιολογία του σώματος υπό ορισμένες συνθήκες. Αυτό ήταν το συναίσθημα ενός ανθρώπου που νηφάλιος επισκέφθηκε το συγκεκριμένο μέρος. Ο φύλακας του μουσείου μου ανέφερε ότι κάποιοι τουρίστες βγαίνουν τρέχοντας κάνοντας έμετο λόγω της συνθήκης που επικρατεί στο “νεκροδωμάτιο”. Φανταστείτε πως αισθανόταν ένας πιστός υπό την επήρεια παραισθήσεων λόγω του περίεργου συνδυασμού τροφών. Προσομοίαζε με μεγάλη πιστότητα σαν να πηγαίνεις στον άλλο κόσμο!

Η κατασκευή μιας τέτοιας αίθουσας ακόμα και σήμερα θα αποτελούσε ένα δύσκολο εγχείρημα, παρά τη μεγάλη διαθεσιμότητα των μέσων της τεχνολογίας. Αποτελεί φαινόμενο για την εποχή της κατασκευής της και αντικείμενο θαυμασμού αφού φανερώνει την ευρηματικότητα και την οξύνοια του ανθρώπινου μυαλού τόσους αιώνες πριν. 

Διαβάστε περισσότερα για τα Μαντεία της Ελληνικής αρχαιότητας ΕΔΩ.

All rights reserved 2021. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση όλου του κειμένου ή τμήματος αυτού καθώς και η αναπαραγωγή των φωτογραφιών χωρίς αναφορά στην πηγή και το συντάκτη/φωτογράφο.