O Tomas Watson είναι ένας σπουδαίος ζωγράφος που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα από το 1994. Έχει ζήσει αρκετά χρόνια σε διάφορα νησιά όπως η Αστυπάλαια, η Νίσυρος και η Άνδρος. Εμπνέεται από την πραγματική ζωή αλλά επιλέγει να δίνει συμβολικό χαρακτήρα στους πίνακές του, απεικονίζοντας την πραγματική ζωή με έναν τρόπο που αποδομεί την “κανονικότητα”.

Πολύβραβευμένος, με έργα του σε μεγάλες galleries, ανάμεσα σε αυτές και η National Portrait Gallery of London, ο Tomas Watson παραμένει ένας “ταξιδευτής”- ζωγράφος, που μέσα στο κινηματογραφικής υφής ατελιέ του, στο Θησείο, εμπνέεται από την Αθήνα και καταγράφει τη ζωή διηθημένη μέσα από μια ματιά που μοιάζει παραστατική αλλά κρύβει τις πιο βαθιές “παρομοιώσεις”.

Πώς ξεκινάει η σχέση σας με τη ζωγραφική;

Γεννήθηκα στο Sussex της Αγγλίας, το 1971, αλλά λόγω της εργασίας του πατέρα μου αλλάζαμε συχνά τόπο κατοικίας. Εικάζω πως αυτή ήταν, μάλλον, η αφορμή να «κληρονομήσω» την ανάγκη για αναζήτηση του καινούριου, του αγνώστου κι έτσι το κυνήγησα κι εγώ όταν μου δόθηκε η ευκαιρία. Από μικρός ζωγράφιζα. Τελειώνοντας το σχολείο σπούδασα στο Slade School of Art στο Λονδίνο και μετά τις σπουδές μου ξεκίνησα ένα τεράστιο ταξίδι στον κόσμο, που κρατάει μέχρι σήμερα.

Το ταξίδι σας ξεκίνησε από την Ελλάδα. Ποια ήταν η αφορμή;

Τελείωσα τις σπουδές μου στο Λονδίνο και δεν ήθελα να μείνω άλλο εκεί. Ό, τι είχε να μου δώσει το Λονδίνο, το είχα πάρει. Το 1994 πήρα υποτροφία για 8 μήνες από την ελληνική κυβέρνηση οπότε ήταν μια καλή ευκαιρία να συνεχίσω τις σπουδές μου εδώ, στην Ελλάδα και έτσι πήγα στην Αστυπάλαια. Το 1995-1996  πήρα ξανά υποτροφία, οπότε σκέφτηκα ότι ήθελα να δω και κάτι άλλο και έτσι αυτή τη φορά βρέθηκα στη Νίσυρο. Με τον καιρό δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να επιστρέψω στο Λονδίνο, όμως, τo 1998 κέρδισα το βραβείο από την National Portrait Gallery για το πορτραίτο του John Fowles και έτσι κάθισα μέχρι το 2000 στη Νίσυρο. Μετά, είχα χρήματα αλλά δεν ήθελα να μείνω άλλο στο ίδιο νησί και έτσι πήγα στην Άνδρο όπου έμεινα μέχρι το 2017. Εκεί βρέθηκα να ζω σε διάφορα μέρη όπως στις Στενιές και στους Μένητες. Η ζωή στο νησί είναι ωραία αλλά δε σου επιτρέπει να έχεις πολλές επιλογές ως προς τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεσαι, οι οποίοι δεν είναι πάντοντε επιλογή σου. Έτσι, θέλησα να γνωρίσω περισσότερο κόσμο και ήρθα στην Αθήνα.  

Μοιάζει περίεργο αυτό το συνεχές ταξίδι, αλλά είναι συνειδητό. Εδώ στην Ελλάδα υπάρχει η φιλοσοφία τα παιδιά να μην φεύγουν εύκολα από την οικογενειακή στέγη. Στην Αγγλία όταν τα παιδιά γίνονται 18, όπως και να έχει φεύγουν από το σπίτι. Εγώ τότε αισθάνθηκα ότι ήθελα να αλλάξω τρόπο ζωής γιατί το Λονδίνο δεν μου ταίριαζε πλέον. Όταν πήγα στη Νίσυρο κατάλαβα ότι αυτή ήταν η ζωή που μου ταίριαζε. Η αλήθεια είναι ότι με αντιμετώπιζαν λίγο περίεργα στην αρχή οι άνθρωποι. Δεν δούλευα και τους φαινόταν περίεργο που απλώς ζωγράφιζα. Είναι περίεργοι οι άνθρωποι στις μικρές κοινωνίες αν δεν ανήκεις σε μια κατηγορία ανθρώπων, όπως για παράδειγμα να είσαι εργαζόμενος, συνταξιούχος ή οικογενειάρχης δεν μπορούν να δεχτούν την ύπαρξη σου, το θεωρούν πολύ περίεργο, δεν το καταλαβαίνουν. Είχα μια γκαλερί που πουλούσα εκεί λίγα έργα μου και η αστυνομία με παρακολουθούσε γιατί τους φαινόταν πολύ περίεργο ένας τόσο νέος άνθρωπος να έχει έρθει χωρίς κανέναν και να μένει στο νησί. Με είχαν περάσει για τα κατάσκοπο. (γέλια)  

Πώς μεταφράζετε την τέχνη;

Η τέχνη είναι οτιδήποτε μπορείς να συναντήσεις γύρω σου. Άλλωστε και εγώ έτσι εμπνέομαι. Κάνω βόλτες στη θάλασσα, προς τη Βουλιαγμένη και παρατηρώ εικόνες. Μάλιστα σήμερα με τα κινητά τηλέφωνα που είναι ταυτόχρονα και φωτογραφικές μηχανές, υπάρχει ένα τρομερό πλεονέκτημα, γιατί μπορούμε να παίρνουμε μαζί μας τις εικόνες. Γενικά πιστεύω ότι δεν είναι μόνο θέμα ταλέντου η τέχνη. Όταν δουλεύεις πάνω σε κάτι και εργάζεσαι σκληρά, «προπονείσαι», σίγουρα θα έχεις ένα καλό αποτέλεσμα. Θεωρώ πως όσοι πιστεύουν ότι απλώς δεν έχουν κάποιο χάρισμα ή ταλέντο, αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο για να ασχοληθούν με την τέχνη που αγαπούν. Εάν όμως δεν θέλουν να δουλέψουν πάνω σ’ αυτό προκειμένου να φτάσουν τους στόχους τους και να φτιάξουν κάτι αξιοθαύμαστο, τότε, ναι, αυτό αποτελεί πραγματικό εμπόδιο. 

Ποια είναι η προσωπική καλλιτεχνική σας φιλοσοφία και πώς βρίσκει σώμα στα έργα σας;

Ο μόνος «σκοπός» της τέχνης μου είναι η επικοινωνία. Το μήνυμα δεν είναι ίδιο και συγκεκριμένο κάθε φορά, είναι μια σύνθεση ιδεών, θέσεων και αντιλήψεων. Για παράδειγμα, μπορεί την ώρα που δημιουργώ ένα έργο, να έχω αναπτύξει συγκεκριμένες σκέψεις και συναισθήματα τα οποία θέλω να αποτυπώσω σε αυτό. Μόλις τελειώνει το έργο και έρχεται η ώρα του να εκτεθεί στο κοινό, δημιουργεί με τη σειρά του νέες σκέψεις και συναισθήματα στον κόσμο, πολλές φορές εντελώς διαφορετικά από αυτά που το δημιούργησαν. Όλο αυτό είναι ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος που αναπτύσσεται μεταξύ της τέχνης μου και του κοινού. Αυτό ακριβώς είναι που επιδιώκω.

Ποια διαδικασία ακολουθείτε για τη δημιουργία ενός έργου;

Παρατηρώ, πάντα παρατηρώ. Και συνήθως τραβάω κάποιες φωτογραφίες με το κινητό μου. Προτιμώ οι φωτογραφίες που τραβάω να είναι κακές τεχνικά, γιατί σε μία τέλεια, άρτια εικόνα δεν έχω κάτι άλλο να προσθέσω μια καλή, ενώ έχοντας ως βάση μια κακή εικόνα, πρέπει να σκεφτώ και να δουλέψω μαζί της για να δείξω αυτό που πραγματικά που θέλω. Πολλές φορές όταν μου έχει τραβήξει κάτι την προσοχή πάω και το παρατηρώ για δεύτερη φορά. Τη δεύτερη φορά μπορεί να παρατηρήσω και ένα δεύτερο στοιχείο και βάση και τις δυο παρατηρήσεις που έχω κάνει συλλαμβάνω την ιδέα και εκεί σκέφτομαι ότι ναι αυτό μπορώ να το μετατρέψω σ΄ ένα έργο που έχει κάτι να πει. 

Σε ποιο ζωγραφικό ρεύμα κατατάσσετε τα έργα σας;

Δεν μ’ αρέσει να χρησιμοποιώ παραδοσιακούς τρόπους ζωγραφικής. Εμπνέομαι από τις εικόνες που παρατηρώ, κρατάω στοιχεία τους στους πίνακές μου και τα μπλέκω με αλληγορικά στοιχεία που συνθέτουν την ιστορία όπως εγώ θέλω να την αποτυπώσω. Δεν με ενδιαφέρει να χρησιμοποιώ τα χρώματα της πραγματικής ζωής. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ χρώματα που δημιουργούν ένα εφέ ανάλογα μ’ αυτό που θέλω να αποτυπώσω συμβολικά, ώστε να μου προκαλέσουν το αντίστοιχο συναίσθημα. Δεν έχει ενδιαφέρον να ζωγραφίσω μια θάλασσα ακριβώς όπως είναι, αλλά να αναδείξω το στοιχείο της θάλασσας με ένα διαφορετικό τρόπο που συγκινεί με τον τρόπο που θέλω.

Στο Σιγρί της Λέσβου κάνετε σεμινάρια ζωγραφικής;

Το Σιγρί είναι ένα φανταστικό μέρος στη δυτική Λέσβο. Όταν ήρθα από το Λονδίνο το 1994 πήγα πρώτα στην Αστυπάλαια, μετά στην Νίσυρο μετά στην Άνδρο, έμενα όλα αυτά τα χρόνια στα νησιά, στην Αθήνα μένω μόνο 4 χρόνια. Με τα χρόνια τα νησιά άλλαξαν πολύ ως προς τη ζωή. Όταν πήγα στο Σιγρί μου θύμισε πώς ήταν τα νησιά όταν είχα πρωτοέρθει. Μια πιο ήσυχη και πιο απλή ζωή.

Αυτό το υπέροχο ησυχαστήριο γέννησε την ιδέα για τη δημιουργία ενός διαδραστικού «σεμιναρίου». Πρόκειται για μια εβδομάδα στην οποία οι τέχνες συνομιλούν μεταξύ τους, κάνοντας τους συμμετέχοντες να νιώσουν απόλυτα ελεύθεροι να εκφραστούν μέσα από αυτές.. Εγώ διδάσκω ζωγραφικής και η φίλη μου, η συγγραφρέας Ευφροσύνη Καμάτσου, διδάσκει συγγραφή. Κάναμε πέρυσι μια εβδομάδα και πήγε πάρα πολύ καλά. Έχουμε ήδη συμμετοχές για το καλοκαίρι που έρχεται, κυρίως από Έλληνες και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να δουλέψουμε και γύρω από τη θεραπεία της ψυχής, δίνοντας την ευκαιρία σε ανθρώπους να ασχοληθούν με κάτι που το φοβούνται γιατί πιστεύουν ότι δεν θα τα καταφέρουν ή ότι δεν έχουν ταλέντο. Θέλω να καταλάβουν ότι όλοι έχουμε τη δύναμη αρκεί να έχουμε τη θέληση. Είναι μεγάλη η ευχαρίστησή μου όταν οι μαθητές μου βλέπουν ότι «μπορούν» να κάνουν πράγματα που δεν περίμεναν ότι θα μπορέσουν και όχι απλώς να θαυμάζουν την τέχνη που αγαπούν.

Ποια είναι η ιστορία πίσω από τον εμβληματικό πίνακά σας με το παιδί με την πορτοκαλί πετσέτα ή αλλιώς το «Journey, Buddha Baby»;

Το καλοκαίρι του 2019 είχα πάει μαζί με έναν φίλο μου για μπάνιο στη Βουλιαγμένη. Παρατήρησα ένα παιδί να στέκεται στην προβλήτα ακίνητο για αρκετή ώρα, παραπάνω από 5 λεπτά, περιμένοντας, μάλλον, τον μπαμπά του. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση και το έβγαλα φωτογραφία. Είχε κάτι ενδιαφέρον η στάση του σώματος του, μου τράβηξε αμέσως το ενδιαφέρον. Και έτσι κάπως αποφάσισα να φτιάξω αυτό το έργο σε μια μικρότερη πρώτα διάσταση και έπειτα  στην τελική, μεγάλη διάσταση. Πρόκειται για μια συνύπαρξη της ζωής και του θανάτου. Είναι ένα πολύ μικρό παιδί που συμβολίζει το μέλλον με τη ζωή που ανατέλλει και γι’ αυτό και το τόσο έντονο πορτοκαλί στην πετσέτα στην οποία είναι τυλιγμένο και κοιτάζει την απόσταση που έχει να διανύσει για να περάσει απέναντι, στην ενηλικίωση. Από τη μία η θάλασσα που είναι τόσο όμορφή και σε μαγνητίζει η γοητεία της για να κολυμπήσεις και να τη διασχίσεις. αλλά σίγουρα ελλοχεύει κινδύνους και είναι απρόβλεπτη όπως ακριβώς η ζωή. Από την άλλη η σκιά του παιδιού που μοιάζει με στοιχειό ή με μούμια, είναι αυτή που συμβολίζει την αγωνία του παιδιού που φαίνεται να είναι χαρούμενο αλλά κρύβει και μια λύπη, με το κεφάλι του να είναι σκυμμένο προς το κάτω. Σε εμένα αυτός ο πίνακας βγάζει μια ηρεμία, σε άλλους βγάζει μια αγωνία. Είναι η οπτική γωνία από την οποία το βλέπει κάποιος. Πρόσφατα αποφάσισα επειδή είναι ο αγαπημένος μου πίνακας, να μην τον διαθέσω προς πώληση.

Τα έργα σας ακολουθούν ένα συμβολισμό συνήθως σε σχέση με την πραγματική ζωή;

Όλα είναι συμβολικά . Όλα μπορεί να δείχνουν μια νορμάλ-κανονική εικόνα ενώ στην πραγματικότητα έχουν ιδιαιτερότητες, όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή. Όλα δείχνουν να είναι «κανονικά» κάτι το οποίο μας δημιουργεί μια ασφάλεια σαν σκέψη γιατί έτσι έχουμε συνηθίσει με βάση τα στερεότυπα της κοινωνίας, αλλά τίποτα δεν είναι νορμάλ με την έννοια αυτή. Όλα τα πράγματα έχουν τις ιδιαιτερότητες τους και η εξωτερική εικόνα τους δεν είναι αντιπροσωπευτική σε σχέση μ’ αυτό που πραγματικά συμβαίνει κάθε φορά.

All rights reserved 2021. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση όλου του κειμένου ή τμήματος αυτού καθώς και η αναπαραγωγή των φωτογραφιών χωρίς αναφορά στην πηγή και το συντάκτη/φωτογράφο.