Το νέο επεισόδιο της ψηφιακής σειράς συζητήσεων της Στέγης, Society Uncensored, και η online πρεμιέρα της παράστασης της Ιώς Βουλγαράκη και της Ομάδας ΠΥΡ, από την Κεντρική Σκηνή τον Ιανουάριο του 2016, επιχειρούν να απαντήσουν στο πάντα επίκαιρο ερώτημα «γιατί να ζούμε με τόσο μίσος;».

Μίσος και βία στον αληθινό και τον virtual κόσμο μας. Είναι τόσο δύσκολο τελικά να αποδεχτούμε ο ένας τον άλλον; Πώς θα καταφέρουμε να συνυπάρξουμε; Θα ουρλιάζουμε μέχρι να επικρατήσει η άποψή μας;

Αυτή την Κυριακή, 14 Μαρτίου, οι πρεμιέρες του YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση είναι αφιερωμένες στη δύναμη της ρητορικής μίσους, με την ψηφιακή συζήτηση #Psofos | Η ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (στις 20:00), για να ακολουθήσει αμέσως μετά ένα διαφορετικό hommage στο αιώνιο, βωβό μίσος, με την ψηφιακή πρεμιέρα της Μισαλλοδοξίας σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη (στις 21:00). Μια θεατρική παράσταση πολιτικοκοινωνικής και υπαρξιακής αυτογνωσίας, όπου «η συνύπαρξη των ανθρώπων στη Γη μεταφέρεται σαν ένας εμφύλιος διαρκείας», όπως ανέφερε η σκηνοθέτις για την παράσταση στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, τον Ιανουάριο του 2016.

Πόσο έχουν αλλάξει οι άνθρωποι τα τελευταία 105 χρόνια; Η ιδιοσυγκρασία ενός όχλου, που διασπείρει μίσος για ό,τι διαφορετικό, ξετυλίγεται σε διάφορες εκφάνσεις της στο κυριακάτικο θεματικό double bill της Στέγης, ενώ στεκόμαστε μετέωροι, ελπίζοντας για ένα καλύτερο αύριο. Μέχρι να μη βρίσκει αντιστοιχία στην αληθινή ζωή η φράση: «“Εμείς” ή οι “άλλοι” πάντα».

ΛΕΞΕΙΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ
#PSOFOS | Η ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΜΙΣΟΥΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ
Στο πλαίσιο της σειράς ψηφιακών συζητήσεων της Στέγης για την ελληνική κοινωνία: SOCIETY UNCENSORED

WE STAY CLOSE, NOT CLOSED

Συντονιστείτε στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση

14 Μαρτίου 2021 | 20:00 | Onassis Channel στο YouTube
Trailer: https://youtu.be/1GcmXHU2jgc

Διάρκεια: 47’

Πώς προωθούν και αναπαράγουν οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τη ρητορική μίσους (hate speech); Πώς προστατεύει η ανωνυμία τους χρήστες που εκφέρουν ρατσιστικό λόγο και πώς ο νόμος τους αποδέκτες της ρητορικής μίσους; Πώς μπορεί να αποτραπεί η εκ νέου θυματοποίηση των «θυμάτων»; Πώς γίνεται οι κοινωνικές εξελίξεις να επηρεάζουν κάθε φορά τους όρους με τους οποίους συζητάμε; Και, εντέλει, ποια είναι η σχέση της πολιτικής ορθότητας με την ελευθερία του λόγου;

Τα social media, εκτός από πλατφόρμες με πολλές αρετές, είναι και ένα περιβάλλον οχλαγωγίας. Στις 14 Μαρτίου, η Στέγη ανοίγει αυτό το θέμα στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση, με τη συζήτηση #Psofos | Η ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που εντάσσεται στην ψηφιακή σειρά συζητήσεων της Στέγης, Society Uncensored.

Ποιες λέξεις μπορούν να θεωρηθούν ρητορική μίσους, χωρίς καν να ασχοληθεί κανείς με το περιεχόμενο του κειμένου που τις περιέχει; Πόσο διακριτή είναι η ρητορική μίσους που διώκεται ποινικά από τον «χοντροκομμένο» λόγο; Αυτή η συζήτηση, σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου του 2021, όταν το ελληνικό #MeToo μόλις άρχιζε να εμφανίζεται και λίγες εβδομάδες μετά τα σοκαριστικά γεγονότα στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον, που οδήγησαν στη δεύτερη παραπομπή του Ντόναλντ Τραμπ. Σκοπός της συζήτησης ήταν να αποτυπώσει έναν ειλικρινή διάλογο για την τρομακτική δύναμη της ρητορικής μίσους, δηλαδή του ρατσιστικού λόγου που έχει στόχο να πλήξει, να υποβιβάσει, να καθυβρίσει, να ταπεινώσει, να πληγώσει, να διασύρει, να περιθωριοποιήσει, να χλευάσει, να εμπαίξει ή να περιγελάσει ένα άτομο ή μια ομάδα προσώπων για χαρακτηριστικά τους προκαθορισμένα βιολογικά ή κοινωνικά, που είναι δηλαδή πέρα από τον έλεγχο ή την επιλογή των προσώπων αυτών – και ο λόγος αυτός πολύ συχνά παρακινεί σε βία.

Ακόμα και όταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, YouTube, Instagram) αποφασίζουν να πάρουν θέση απενεργοποιώντας σελίδες, λογαριασμούς και κανάλια, τότε προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα: Μήπως άργησαν πολύ να το κάνουν; Μήπως έτσι πλήττεται η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, καθώς ανοίγει ο ασκός του Αιόλου; Πώς, πότε και ποιος αποφασίζει τη σωστή αντίδραση; Πόσο διαφανείς και δημοκρατικοί είναι, εντέλει, τέτοιοι μηχανισμοί ελέγχου στη δημόσια ψηφιακή σφαίρα;

Τα social media δεν ευθύνονται για την άνοδο του φασισμού παγκοσμίως ή για την εκφορά διχαστικού λόγου από την πολιτική εξουσία. Όμως, ενώ η ρητορική μίσους μπορεί να μην έκανε την πρώτη εμφάνισή της με την έκρηξη των social media στα 00s, ωστόσο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτέλεσαν ένα άνευ προηγουμένου μεγάφωνο για αυτήν – την φιλοξένησαν, την αναπαρήγαγαν, την μετέτρεψαν σε αφορμή διαρκούς πόλωσης για οτιδήποτε, με ολοφάνερα θύματα την αλήθεια και τον διάλογο. Στο στόχαστρο βρέθηκαν, πρώτα πρώτα, τα μέλη των μειονοτήτων, που υπέστησαν οργανωμένο διαδικτυακό bullying με ανυπολόγιστο κόστος: από τον προσωπικό στιγματισμό και τις ψυχολογικές συνέπειές του μέχρι τη συντονισμένη προτροπή σε βία, που έχει ως αποτέλεσμα οργανωμένες επιθέσεις και κοστίζει ακόμα κι ανθρώπινες ζωές. Στερεότυπα για το φύλο και το σώμα, ομοφοβία, ξενοφοβία, αντισημιτισμός, απαξίωση της διαφορετικότητας, μίσος που διασπείρεται σε δυσδιάκριτα μεγέθη παντού στο διαδίκτυο, σπιλώνοντας υπολήψεις και πλήττοντας την κοινωνία. Δίπλα στη ρητορική μίσους βρίσκουν πρόσφορο διαδικτυακό έδαφος (δηλαδή, κοινό) και οι θεωρίες συνωμοσίας, βαθαίνοντας την αδυναμία συνεννόησης, ενισχύοντας τον φανατισμό και απομακρύνοντας κάθε δημόσιο debate από την κατεύθυνση του ορθού λόγου.

Ο stand-up κωμικός Βύρων Θεοδωρόπουλος, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Ξένια Κουναλάκη, ο Social Media Manager του Ιδρύματος Ωνάση Βασίλης Μπίμπας, η YouΤuber Σοφία Ντόντη / Black Velour, ο content creator Tsach / Kωνσταντίνος Τσάχαλος, η κοινωνική ερευνήτρια και φωτογράφος, μέλος του Φεμινιστικού Αυτόνομου Κέντρου Έρευνας Μυρτώ Τσιλιμπουνίδη και ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Χριστόπουλος, συνομιλούν για όλα αυτά με τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Μένεγο.

Είναι σημαντικό να δούμε τι ορίζει ο νόμος και πόσο έχει εκσυγχρονιστεί, προκειμένου να συμπεριλάβει τη διαδικτυακή πραγματικότητα και εμπειρία. Είναι κρίσιμο, φυσικά, να ακούσουμε τους ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα της ρητορικής μίσους, για να μας εξηγήσουν τους μηχανισμούς της, το τίμημα του να αναμετρηθείς μαζί της, αλλά και τη στρατηγική που μπορείς να ακολουθήσεις. Είναι απαραίτητο επίσης να συζητήσουμε επιτέλους για τον «αλγόριθμο», για το αν και το πώς τα social media ευνοούν την πόλωση ή ευνοούνται από το μίσος (εξαργυρώνοντάς το ως «δέσμευση»), καθώς και για την ανάγκη και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ρυθμιστούν. Και είναι σαφές ότι οφείλουμε να βάλουμε κι ένα όριο: μέχρι πού φτάνει η προστασία της πολιτικής ορθότητας και από πού ξεκινάει η νοοτροπία του όχλου; Τι ακριβώς σημαίνει «ελευθερία έκφρασης» και ποια είναι τα όρια μεταξύ πολιτικής ορθότητας και (αυτο)λογοκρισίας στον δημόσιο διάλογο, αλλά και στην τέχνη;

Ο τρόπος που συζητάμε έχει αλλάξει στην ψηφιακή εποχή, χωρίς όμως να έχει κατασταλάξει ακόμα. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι πλέον ένας δημόσιος χώρος, που επιτρέπει τη μαζική πρόσβαση στον δημόσιο διάλογο, συνδιαμορφώνοντας τις πολιτικές εξελίξεις, ενώ αποτελεί συγχρόνως πεδίο ιδεολογικής και κοινωνικής αλλαγής, αλλά και διαμάχης, ενίοτε και διαπροσωπικής. Θα βρούμε άραγε τις δικλείδες εκείνες για να διασφαλίσουμε μια από τις μεγάλες κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού; Δηλαδή, το προνόμιο ενός ισότιμου διαλόγου και μιας ελευθερίας λόγου και κριτικής, που δεν θα στοχοποιεί, αλλά αντίθετα θα προστατεύει τον αδύναμο.

Συμμετέχουν:

Βύρων Θεοδωρόπουλος, stand-up κωμικός
Ξένια Κουναλάκη, δημοσιογράφος και συγγραφέας
Βασίλης Μπίμπας, Social Media Manager στο Ίδρυμα Ωνάση
Kωνσταντίνος Τσάχαλος / Tsach, Content Creator
Μυρτώ Τσιλιμπουνίδη, κοινωνική ερευνήτρια, φωτογράφος, μέλος του Φεμινιστικού Αυτόνομου Κέντρου Έρευνας
Δημήτρης Χριστόπουλος, καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
Σοφία Ντόντη / Black Velour, YouTuber
Συντονισμός συζήτησης: Παναγιώτης Μένεγος
Επιμέλεια: Πάσκουα Βοργιά, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Παναγιώτης Μένεγος, Μαριτίνα Παπαμήτρου
Οργάνωση παραγωγής: Πάσκουα Βοργιά, Σμαράγδα Δογάνη
Επίβλεψη κινηματογράφησης και οπτικοακουστικού υλικού: Χρήστος Σαρρής
Συνεργείο βιντεοσκόπησης και μοντάζ: ALASKA
Εκτέλεση παραγωγής: Ειρηλένα Τσάμη
Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους

ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑ
Με αφορμή την ομώνυμη ταινία του D.W. Griffith

Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη | Ομάδα ΠΥΡ

WE STAY CLOSE, NOT CLOSED

Συντονιστείτε στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση

14 Μαρτίου 2021 | 21:00 | Onassis Channel στο YouTube

Trailer: https://youtu.be/vd45EUWTpuo
Η παράσταση θα παραμείνει διαθέσιμη έως 14 Απριλίου 2021
Διάρκεια: 98’

Ορμώμενοι από μια θρυλική ταινία του βωβού κινηματογράφου, η Ιώ Βουλγαράκη και ένας θίασος πρωταγωνιστών καταθέτουν ένα εξόχως ατμοσφαιρικό, βωβό μουσικοθεατρικό έπος πολιτικοκοινωνικής και υπαρξιακής αυτογνωσίας.

Πώς μπορείς να αφηγηθείς χωρίς να μιλάς; Η Μισαλλοδοξία (Intolerance), η μνημειώδης, σπονδυλωτή, βωβή ταινία του D.W. Griffith, για την οποία έχει ειπωθεί πως μπορεί κάλλιστα να σταθεί δίπλα στην 5η Συμφωνία του Μπετόβεν και στα αριστουργήματα του Μιχαήλ Άγγελου έγινε παράσταση στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης τον Ιανουάριο του 2016 και 5 χρόνια μετά κάνει ψηφιακή πρεμιέρα στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση..

«Η συνύπαρξη των ανθρώπων στη Γη μεταφέρεται σαν ένας εμφύλιος διαρκείας» επισημαίνει η Ιώ Βουλγαράκη, δημιουργός θεαμάτων εξαίσιας ατμόσφαιρας, ιλαροτραγικών τόνων και αμείωτου πάθους. Ένας δεκαμελής θίασος (Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος Χατζόπουλος) και ένα κουαρτέτο, σε πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, επιδιώκουν να εικονογραφήσουν μια ποιητική, ψυχική λειτουργία της άγριας αλήθειας που υποστήριζε ο Κάφκα, πως «ο δρόμος προς τον πλησίον είναι πολύ μακρύς».

Στη δική της Μισαλλοδοξία, η Ιώ Βουλγαράκη δραματοποιεί μόνο την τελευταία από τις τέσσερις ιστορίες της ταινίας, στην οποία ένας αθώος καταδικάζεται για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ, με φόντο τον άγριο καπιταλισμό και πουριτανισμό της Αμερικής του 1914-15, και συνθέτει με σημερινούς θεατρικούς όρους ένα βωβό μουσικοθεατρικό έπος γύρω από το δίπολο «αδιαλλαξία Vs αλληλεγγύη». Πλούσιοι και φτωχοί, ερωτευμένοι και γεμάτοι μίσος, αγνοί και δολοπλόκοι. Πόσο έχουν, άραγε, αλλάξει οι άνθρωποι από το 1916;

Από το βωβό σινεμά στο κατ’ επιλογήν βωβό θέατρο, η Ιώ Βουλγαράκη αναζητά νέες αφηγηματικές οδούς, πέρα από ένα τυπικό θεατρικό κείμενο, πέρα κι από τον ίδιο το λόγο. Η παράστασή της είναι μια αναψηλάφηση της ουσίας του φιλμ του Γκρίφιθ, σε κάτι που δεν θέλει να είναι «διασκευή», μα ένα «παιχνίδι» με τους κανόνες της αφήγησης, της θεατρικής γλώσσας και των εργαλείων της και μια καθαρτική βουτιά αναγνώρισης της μισαλλοδοξίας, η οποία επιβιώνει πάντοτε και παντού, μέσα και γύρω μας.

Διασκευή – Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Άννα Φιόντοροβα
Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής
Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βίντεο: Νίκος Πάστρας
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Επιστημονικός συνεργάτης: Νικήτας Σινιόσογλου
Δημοσιογραφική έρευνα: Κυριάκος Αργυρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αμαλία Καβάλη
Βοηθός σκηνογράφου: Μαργαρίτα Χατζηιωάννου
Κατασκευή σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio
Εκτέλεση παραγωγής: ΛΥΣΙΣ
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος
Χατζόπουλος
Παίζουν οι μουσικοί: Μαρία Δελή, Θοδωρής Κοτεπάνος, Φώτης Παπαντωνίου, Δημήτρης Χουντής
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση