Στα backstage της έκθεσης του θεάτρου Τέχνης στο Ρέθυμνο, λίγο πριν το lockdown

Μπορεί η πανδημία και το επερχόμενο lockdown να έχουν παγώσει τα πάντα και ανάμεσα σε άλλους ο χώρος του πολιτισμού να έχει μείνει μετέωρος, όμως κάπου στο Ρέθυμνο της Κρήτης στήνεται ένα φεστιβάλ το οποίο εκπέμπει ελπίδα και φως, παρόλο που σήμερα ανοίγει τις πύλες του και παράλληλα τις κλείνει. Ο λόγος για το 4^ο Φεστιβάλ Τέχνης «Νίκος Σκεπετζής» το οποίο σε συνεργασία με την γκαλερί «Μορφές», παρουσιάζει στο Σπίτι του Πολιτισμού, στο Ρέθυμνο την έκθεση: «Επίδαυρος. Έμψυχες εικόνες μιας προσωπικής εξιστόρησης». Η έκθεση θα αποτελείται από  πλούσιο υλικό από το φωτογραφικό  λεύκωμα του σκηνοθέτη και διευθυντή της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, Κωστή Καπελώνη, με τίτλο «Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Επίδαυρος 1985-1998». Το πιο ιδιαίτερο όμως χαρακτηριστικό της έκθεσης αυτής είναι το πάντρεμα της με ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στο Νίκο Αλεξίου, με σκηνικά και κοστούμια που είχε δημιουργήσει για την παράσταση Μήδεια του Θεάτρου Τέχνης στην Επίδαυρο, τα οποία ανήκουν στο προσωπικό αρχείο του Κωστή Καπελώνη.

Έχοντας ακούσει τις πρωθυπουργικές ανακοινώσεις και με το αίσθημα της ανασφάλειας, ο Κωστής Καπελώνης, μαζί με τον αδερφό του Γιώργο αλλά και την ιδρύτρια του φεστιβάλ και ζωγράφο, Χρυσούλα Σκεπετζή, βρέθηκαν στο σπίτι του Πολιτισμού, με μάσκες και έχοντας ως στόχο την έναρξη του φεστιβάλ, έστω και λίγο πριν την εκπνοή. Αριθμημένες φωτογραφίες στο πάτωμα, με χειρόγραφες σημειώσεις των ονομάτων των ηθοποιών που εικονίζονται, σε άλλες ο Κάρολος Κουν, η Επίδαυρος, η Μήδεια, τα κοστούμια της Μήδειας, σκαλωσιές, κούτες μα πάνω απ’ όλα δίψα και μεράκι, όλα μέσα σε μια αίθουσα.

Οι φωτογραφίες που θα παρουσιαστούν στην έκθεση παρουσιάζουν στιγμές των ηθοποιών του θεάτρου Τέχνης για δεκατέσσερα ολόκληρα καλοκαίρια στην Επίδαυρο, μέσα από τον φακό του Κωστή Καπελώνη.

Δώσαμε ραντεβού με τον σκηνοθέτη νωρίς το πρωί. Εκείνος προσπαθούσε να τοποθετήσει τα εκθέματα στην αίθουσα και παράλληλα μας εξιστορούσε πώς ξεκίνησε όλο αυτό το εγχείρημα.

«Το πρώτο συναίσθημα είναι χαρά, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να φανούν πράγματα τα οποία νομίζω ότι έχουν μία αξία, κατά την άποψή μου. Όλο αυτό ξεκίνησε από ένα βιβλίο, το οποίο ήταν αποτέλεσμα φωτογραφιών που τραβούσα στην Επίδαυρο, για περίπου 14 χρόνια. Πρόκειται για αναλογικά φιλμ. Ήταν 100 φιλμ, δηλαδή 4.000 φωτογραφίες. Ήταν ένα σώμα δημιουργιών τα οποία ήθελα να γίνουν κάτι αλλά όλα μαζί, όχι μεμονωμένες φωτογραφίες. Είχα φτιάξει ένα βιβλίο, περιορισμένης βέβαια χρήσης, με όλες αυτές τις φωτογραφίες. Πριν ενάμιση χρόνο, πήρα την απόφαση να γίνει κανονικό βιβλίο το οποίο να περιέχει έστω τις ασπρόμαυρες, γιατί είναι πιο ενδιαφέρουσες φωτογραφικά. Πέρυσι το παρουσιάσαμε, στο Ζάππειο, στην έκθεση του βιβλίου όπου πήγε πολύ καλά. Το καλοκαίρι οι φωτογραφίες αυτές ήταν να παρουσιαστούν σε ένα φεστιβάλ στην Σύρο, όμως λόγω κορονοϊού δεν προχώρησε. Τώρα, με το φεστιβάλ «Νίκος Σκεπετζής» είπαμε με την Χρυσούλα Σκεπετζή ότι είναι ευκαιρία να τυπωθούν οι φωτογραφίες αυτές σε μεγέθη και να ξεκινήσει μια άλλου είδους δημοσιοποίηση του υλικού, που συνδέεται με την Ιστορία του Θεάτρου γενικότερα αλλά και του θεάτρου Τέχνης,  που είναι πολύ σημαντικά πράγματα. Τα χρόνια περνούν και πολλά στοιχεία που έχουν αξία ξεχνιούνται. Γι’ αυτό επιμένω ότι τον Κουν πρέπει να τον μνημονεύουμε. Είναι ίσως ο σημαντικότερος άνθρωπος του θεάτρου από την Ελλάδα παγκοσμίως».

Μέσα σε άλλα ο κ. Καπελώνης μας εξέφρασε την ανησυχία του για την καθυστέρηση αρωγής ψηφιοποίησης του μεγάλου αρχείου που υπάρχει στο Θέατρο Τέχνης, από προγράμματα παραστάσεων μέχρι σκηνικά και κοστούμια τα οποία όσο περνάει ο χρόνος, η φθορά είναι αναπόφευκτη. Παρόλα αυτά, μας ανέφερε ότι υπάρχει μια πρόταση για ενίσχυση της προσπάθειας που καταβάλλει ο ίδιος τα τελευταία 20 χρόνια.

Στάθηκε μπροστά από τις 3 φωτογραφίες που δείχνουν τον Κάρολο Κουν στην Επίδαυρο. Όπως μας ανέφερε, η στιγμή που τραβήχτηκαν ήταν νύχτα, λίγο πριν την ώρα της έναρξης των προβών των ηθοποιών, όταν ερχόταν ο Κουν να παρακολουθήσει.

Το στήσιμο της έκθεσης έχει να κάνει με την λογική του χώρου.

«Προσπάθησα να βρω εκείνες που έχουν κάποια αξία φωτογραφική, εκτός από τις 3 θαμπές του Κουν, που έχουν όμως άλλη αξία, συναισθηματική. Στο τέλος της έκθεσης υπάρχουν οι επίσημες φωτογραφίες των παραστάσεων. Είναι πάνω από 200 φωτογραφίες συνολικά εδώ μέσα. Δημιουργούν ενότητες μεταξύ τους. Θα υπάρχει παράλληλα και μία βιντεοπροβολή στην έκθεση του συνόλου των φωτογραφιών, γύρω στις 450, υπό την μουσική του Χατζιδάκι. Επίσης, υπάρχει υλικό από το αρχείο για το Νίκο Αλεξίου, ο οποίος είχε καταγωγή από το Ρέθυμνο. Του χρωστάω πολλά του Νίκου, όπως και όλοι μας και γι’ αυτό σκεφτήκαμε να παντρέψουμε τη μία έκθεση με την άλλη. Θα υπάρχουν αντικείμενα από τη Μήδεια της Επιδαύρου. Σε αυτή την παράσταση συναντηθήκαμε για πρώτη φορά, αν και οι δύο Ρεθυμνιώτες».

Ο Νίκος Αλεξίου με τον Κωστή Καπελώνη μέτρησαν πολλές συνεργασίες. Η τελευταία έμελλε να είναι το 2011, με την παράσταση «Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ». Κρατώντας στα χέρια του φωτογραφίες από τις παραστάσεις, τις μακέτες και τα κοστούμια, μας εξιστορούσε παράλληλα μικρές λεπτομέρειες των συνεργασιών τους. Όμορφες στιγμές που ο Κωστής Καπελώνης έφερε στη μνήμη του.

Το στήσιμο της έκθεσης είχε καθυστερήσει και έπρεπε να τον αφήσω να συνεχίσει. Κάδρα, φωτογραφίες, κι άλλες φωτογραφίες. Ελπίδα. Αυτές οι φωτογραφίες εκπέμπουν ελπίδα, δίνουν παλμό σ’ αυτήν την αίθουσα.

Στη συνέχεια μίλησα με την ιδρύτρια του φεστιβάλ, κ. Χρυσούλα Σκεπετζή, σχετικά με την αλλαγή των δεδομένων και το επερχόμενο lockdown και στην Κρήτη.

«Τα συναισθήματα μας για αυτήν την κατάσταση σίγουρα δεν είναι και τα πιο αισιόδοξα. Δυστυχώς. Όμως, ακόμα και μετά το πέρας του όποιου lockdown, η έκθεση θα παραμείνει στημένη. Σήμερα θα γίνει η επίσημη έναρξη, όσο προλαβαίνουμε, τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα. Ελπίζουμε να έχουμε την δυνατότητα το φεστιβάλ να συνεχιστεί μόλις ανοίξουμε, με τις δραστηριότητες που έχουμε σχεδιάσει. Θα κάνουμε τα πάντα για αυτό. Να είμαστε όλοι καλά, με υγεία και θα συμβεί. Ο Πολιτισμός θα είναι πάντα μπροστά. Η Τέχνη θα είναι πάντα μπροστά. Τα μέτρα θα ισχύσουν όμως η Τέχνη δεν πρέπει να σταματήσει. Είναι το οξυγόνο, δεν γίνεται χωρίς αυτό. Πρέπει πάντα να προχωρά».

Και αυτό για μένα είναι ο καλύτερος επίλογος.

Μέχρι την επόμενη φορά.

Το ραντεβού δίνεται στο Ρέθυμνο Κρήτης, στο Σπίτι του Πολιτισμού, σήμερα στις 19:00.
Η είσοδος είναι δωρεάν ενώ η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική.

All rights reserved 2020. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση όλου του κειμένου ή τμήματος αυτού καθώς και η αναπαραγωγή των φωτογραφιών χωρίς αναφορά στην πηγή και το συντάκτη/φωτογράφο.